Czy to problem tylko i wyłącznie estetyczny?
Stopa z haluksem wygląda mało estetycznie, ale znacznie poważniejsze niż estetyczne są konsekwencje zdrowotne tego zwyrodnienia. To ból, stany zapalne, narastanie wyrośli kostnej, podrażnienia skóry w miejscu deformacji. Ponadto deformacja powoduje, że stopa jest nieprawidłowo obciążana, co nasila dodatkowo dolegliwości bólowe stopy a po dłuższym czasie może także prowadzić do bólu kolan i kręgosłupa.
Jakie są przyczyny powstawania palucha koślawego?
Przede wszystkim genetyczne predyspozycje i słabsze wiązadła zwiększają ryzyko wystąpienia haluksa. Kobiety mają słabsze wiązadła stopy niż mężczyźni, dlatego u pań deformacje stopy występują częściej. Dodatkowo – panie są bardziej narażone ze względu na obuwie, które noszą. Wysokie obcasy przeciążają przodostopie, a wąskie czubki mocno uciskają na palce i koślawią paluch. To przyspiesza proces deformacji, a nawet go zapoczątkowuje! Oczywiście źle dobrane obuwie może też być przyczyną haluksa u mężczyzn – gdy noszą zbyt ciasne i źle dobrane buty.
Czy deformacja postępuje szybko?
To wieloletni, powolny proces, ale są czynniki, które mogą go przyspieszać np. nieodpowiednie obuwie, nadwaga, choroby reumatyczne.
Czy tylko specjalista jest w stanie zdiagnozować haluksa?
Większość osób intuicyjnie wie, czym jest haluks i co go charakteryzuje. Całkowitą pewność można jednak zyskać dopiero konsultując stopę z lekarzem, ponieważ mogą być różne przyczyny powodujące ból i deformacje stopy. Na przykład dna moczanowa, choroba reumatyczna, choroba zwyrodnieniowa, wyrośl kostna pourazowa. Dlatego, gdy podejrzewamy haluksa, najlepiej jest udać się do lekarza.
Dlaczego nie powinniśmy bagatelizować problemu?
Postępująca deformacja z czasem może doprowadzić do nieodwracalnych i bolesnych zmian
w stawach.
W którym momencie, wiedząc że mamy haluksa, powinniśmy zgłosić się na konsultację?
Konsultacja jest wskazana w każdym przypadku dłużej trwającego bólu lub widocznej i narastającej deformacji tym bardziej jak te dwa objawy występują łącznie.
Czy metody niechirurgiczne są tak samo skuteczne jak operacja?
W początkowym stadium haluksa metody leczenia polegają głównie na łagodzeniu objawów i opóźnianiu postępu choroby. Można stosować kliny silikonowe, wkładki do butów, aparaty odwodzące paluch na noc, ćwiczenia wzmacniające mięśnie stóp itp. W przypadku zaawansowanego stadium te metody są nieskuteczne.
Na jakiej podstawie lekarz dobiera metodę zabiegu?
Na podstawie oceny stopnia zaawansowania deformacji. W mniejszych deformacjach wykonuje się zabieg na tkankach miękkich z dodatkowym wycięciem wrośli kostnej. W przypadku większych deformacji trzeba zastosować korekcję na tkankach kostnych. Najczęściej wykonuje się osteotomię, która polega na przecięciu pierwszej kości śródstopia i jej przemieszczeniu , co zmniejsza deformację. Kość zespala się śrubami lub płytą tytanową. W dużych deformacjach ze zniszczeniem stawu trzeba wykonać czasem usztywnienie stawu ze stabilizacją płytą.
Jakie metody stosuje Pan w Klinice Perfect Medica?
Zabiegi na tkankach miękkich z wycięciem wyrośli kostnej, korekcję kości metodą Chevron, Scarf, osteotomię Ludloff'a, Akina, operacja metodą Lapidusa.
Czy dobór metody ma znaczenie dla jej efektu?
Dobór metody jest bardzo istotny – trzeba ją dostosować do stopnia deformacji. Jeżeli zrobi się np. korekcję na tkankach miękkich przy zaawansowanej deformacji, to haluks szybko powróci.
Jakie badania trzeba zrobić przed operacją?
Badania laboratoryjne krwi: morfologia, jonogram (Na, K), układ krzepnięcia (APTT, INR, PT), glukoza, antygen HBS Ag, (zalecane jest szczepienie przeciw WZW B), przeciwciała anty HCV, oryginał wyniku grupy krwi, badanie ogólne moczu, konsultacja stomatologiczna (nie może być źródła infekcji w jamie ustnej, ponieważ to zwiększa ryzyko infekcji pooperacyjnej), EKG, RTG stopy AP na stojąco i L, w wybranych przypadkach RTG klatki piersiowej.
Ile trwa rekonwalescencja po zabiegu?
To zależy od stopnia deformacji, metody operacyjnej i wieku pacjenta. Przy operacjach na tkankach miękkich ok. 3 tygodnie. W przypadku bardziej zaawansowanych operacji to zazwyczaj 6-8 tygodni. U osób starszych po osteotomiach nawet 12 tygodni.
Jeżeli ktoś uprawiał wcześniej sport, wykonywał bardziej angażujące aktywności – przed powrotem do sportu powinien bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Czy operacja jest bolesna?
Operacja odbywa się w znieczuleniu, dlatego pacjent w czasie jej trwania nie odczuwa żadnej bolesności. Najczęściej jest to znieczulenie dolędźwiowe, czyli pacjent jest świadomy, ale od pasa w dół nic nie czuje. Jest też możliwe znieczulenie ogólne dożylne w połączeniu z miejscowym ale wszelkie decyzje co do znieczulenia zależą od zdrowia pacjenta i należą do anestezjologa.
Czy operacje wykonuje się w ramach chirurgii jednego dnia?
Operacje haluksów w Perfect Medice można zakwalifikować do zabiegów chirurgii jednego dnia, choć właściwie w części przypadków pacjent opuszcza klinikę dopiero następnego dnia. Część pacjentów jest operowana i wypisywana nawet w tym samym dniu – zależy to od rodzaju i stopnia skomplikowania zabiegu. W każdym razie całość procedury mieści się w 24 godzinach, dlatego operacje haluksów można nazwać chirurgią jednego dnia.
Jakie są zalecenia po zabiegu?
W pierwszych dniach trzeba stosować ułożenie przeciwobrzękowe operowanej kończyny czyli układać nogę wyżej - przynajmniej tak, żeby uzyskać poziome ułożenie goleni a najlepiej jest ułożyć stopę trochę wyżej niż kolano. Zaleca się też stosowanie zimnych okładów, które zmniejszają obrzęki i dolegliwości bólowe. Po zabiegach na tkankach miękkich można chodzić od razu z pełnym obciążaniem operowanej stopy, ale ze względu na ból i ryzyko obrzęków chodzenie trzeba ograniczyć. Po zabiegach z przecięciem pierwszej kości śródstopia nie jest możliwe chodzenie i obciążanie całej powierzchni stopy. Należy odciążać przodostopie chodząc po zabiegu w specjalnym obuwiu ortopedycznym do uzyskania zrostu kostnego.
Zazwyczaj do 10 dni po zabiegu pacjent powinien przyjmować profilaktycznie leki przeciwzakrzepowe.
Czego pacjent absolutnie nie powinien robić po zabiegu?
Pacjent nie powinien palić papierosów, przez które pogarsza się krążenie, czego konsekwencją jest wydłużenie okresu rekonwalescencji i zwiększenie ryzyka powikłań infekcyjnych i zaburzeń gojenia rany. Podobny efekt będzie miało picie alkoholu. Przez pierwsze dni pacjent nie powinien nagrzewać stopy, opalać się, bo zwiększa to ryzyko obrzęku i infekcji. Nie wolno też moczyć opatrunku.
Czy po zabiegu pacjent musi przychodzić na kontrole?
Zazwyczaj po zabiegu trzeba odbyć 3 kontrole. Pierwsza następuje po 3-4 dniach – rana pooperacyjna jest wtedy kontrolowana i zmienia się opatrunek. Po 7-10 zdejmuję szwy. Po ok. 6 tygodniach wykonuje się rentgen, który pozwala ocenić zrost kostny w przypadku operacji z przecięciem kości.
Czy kobiety mogą po operacji wrócić do noszenia obcasów? Po jakim czasie?
Operacja haluksów nie musi oznaczać rezygnacji z ulubionego obuwia. Należy jednak pamiętać po operacyjnej korekcji stopy, żeby wybierać obuwie rozsądnie. Można powracać do noszenia wysokich butów stopniowo (biorąc pod uwagę rodzaj obuwia oraz czas jego noszenia). Nie można od razu przez wiele godzin chodzić w obuwiu na wysokim obcasie, z wąskim czubkiem. Trzeba pamiętać, że nieodpowiednie obuwie noszone przez dłuższy czas może powodować nawrót deformacji - podobnie jak to dzieje się w przypadku wyjściowo zdrowej stopy. Dlatego konieczna jest rozwaga w tej kwestii.
Czy jest pora roku, w której najlepiej jest zdecydować się na zabieg?
Duże upały niestety mogą zwiększać ryzyko obrzęków i powikłań infekcyjnych. Niemniej jednak przy stosowaniu się do zaleceń lekarskich – stosowanie zimnych okładów, zakaz przesiadywania lub leżenia na słońcu – upał nie powinien źle wpływać na okres rekonwalescencji. Zimą natomiast trzeba uważać na śliskie nawierzchnie. Jeżeli pacjent nie mieszka daleko i nie musi jechać na zmianę opatrunku korzystając z komunikacji miejskiej, w której może być tłoczno, to pora roku nie powinna mieć wpływu na okres rekonwalescencji po zabiegu.
Jak długo utrzymuje się efekt zabiegu?
Kilka lat po operacji haluks niestety może nawrócić. To zależy od przeciążeń, zwyrodnień, rodzaju obuwia, które będzie nosić pacjent po operacji. Nawet zdrowa stopa w zależności od różnych czynników deformuje się i te same czynniki oddziałują na stopy po operacji.
Czy można zapobiec powrotowi problemu?
Po operacji pacjentowi zakładamy kliny silikonowe między paluch a pozostałe palce, który zapobiega szybkiemu nawrotowi deformacji. Zaleca się oczywiście unikanie nieprawidłowego obuwia, czasem zaleca się wkładki ortopedyczne dobierane indywidualnie.
Ile kosztuje operacja?
Koszt zależy od zastosowanego rodzaju operacji i rodzaju użytych implantów. To koszt od 3000 do 4500 zł.
